Wyjaśnienia dla kandydatów na urzędników wyborczych

Urzędnik wyborczy nie będzie mógł wykonywać swojej funkcji w gminie, na obszarze której pracuje i – poza miastami na prawach powiatu – mieszka – przypomina Krajowe Biuro Wyborcze. O funkcję urzędnika wyborczego mogą ubiegać się jedynie osoby, które pracują w administracji rządowej lub samorządowej,  albo są zatrudnione w podległych lub nadzorowanych przez nie jednostkach. KBW zwraca uwagę, że przepisy Kodeksu wyborczego nie przewidują zwrotu kosztów dojazdu urzędnika wyborczego do gminy, w której będzie on pełnił swoją funkcję.

W związku z licznymi pytaniami Krajowe Biuro Wyborcze wyjaśnia, że zgodnie z art. 191c § 1 Kodeksu wyborczego urzędników wyborczych powołuje się spośród pracowników urzędów obsługujących organy administracji rządowej, samorządowej lub jednostek im podległych albo przez nie nadzorowanych. To oznacza, że osoby wykonujące pracę w tych urzędach w ramach innego stosunku prawnego niż stosunek pracy (np. na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy zlecenia), nie mogą być urzędnikami wyborczymi, gdyż nie są pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy. W odpowiedzi na pytania, KBW informuje także, że o funkcję urzędnika wyborczego nie mogą ubiegać się wykładowcy akademiccy czy urzędnicy sądowi.

Krajowe Biuro Wyborcze wyjaśnia także, że zgodnie z art. 191b § 1 i 2 Kodeksu wyborczego urzędnik wyborczy nie może wykonywać swojej funkcji w gminie, na obszarze której pracuje. Urzędnikiem wyborczym nie może być także osoba, ujęta w rejestrze wyborców w miejscowości, gdzie urzędnik pracuje. To oznacza, że urzędnikiem wyborczym nie można być tam, gdzie się mieszka - zakaz ten nie dotyczy miast jedynie na prawach powiatu.  

Jeżeli na przykład dana osoba zatrudniona jest w starostwie powiatowym, to może być urzędnikiem wyborczym w mieście, w którym mieści się siedziba starostwa.  Jeżeli urzędnik wyborczy na co dzień pracuje w starostwie powiatowym lub w urzędzie miasta, może pełnić funkcję w gminie wiejskiej, która ma siedzibę w danym mieście. Nie może jednak na terenie tej gminy wiejskiej mieszkać. Wreszcie pracownik gminy wiejskiej może być urzędnikiem wyborczym w mieście, w którym znajduje się siedziba urzędu tej gminy  - pod warunkiem, że nie mieszka w tym mieście. Wyjątkiem jest jedynie miasto na prawach powiatu, w którym urzędnik wyborczy może i mieszkać, i pracować.

Osoba, która chce być urzędnikiem wyborczym może podać w zgłoszeniu kilka gmin, w których chciałaby pełnić tę funkcję. Ze względu na zakres zadań urzędnika wyborczego, niemożliwe jest jednoczesne pełnienie funkcji urzędnika wyborczego przez daną osobę w więcej niż jednej gminie.

Krajowe Biuro Wyborcze wyjaśnia również, że podziału zadań pomiędzy urzędników wyborczych w danej gminie dokonywał będzie komisarz wyborczy.